Dostosowanie finansowych KPI do celów firmy

Łatwo zacząć myśleć o monitorowaniu finansów jako o uciążliwym obowiązku, podczas gdy w rzeczywistości jest to przydatne narzędzie, które może pomóc w realizacji celów i rozwoju firmy. Poniżej przedstawiamy krótką listę wybranych kluczowych wskaźników efektywności, których wykorzystanie pomoże w realizacji szeregu celów.

Biznes plan określa przyszłe cele firmy oraz strategie, które należy stosować w celu ich realizacji. W podejmowaniu właściwych decyzji biznesowych dotyczących kierunków rozwoju zespołowi firmy pomóc może szereg kluczowych wskaźników efektywności. Trzeba jednak pamiętać: określona wartość KPI nie jest celem sama w sobie; jest wskaźnikiem na drodze do celu. Innymi słowy, KPI stanowią ostrzeżenie, gdy zbliżają się problemy lub upewniają nas, że firma podąża właściwą ścieżką.

1. EBITDA (zysk przed uwzględnieniem odsetek, podatków, amortyzacji i umorzenia)
   Wskaźnik ten jest miernikiem zyskowności i ogólnej sytuacji finansowej firmy, może jednak wprowadzać w błąd, ponieważ nie uwzględnia kosztów inwestycji kapitałowych, takich jak rzeczowy majątek trwały.
2. Marża zysku brutto
   Oznacza kwotę przychodu pozostałą po odjęciu kosztu własnego sprzedaży. Obliczana jest jako iloraz różnicy między całkowitą sprzedażą netto a kosztem własnym sprzedaży oraz sprzedaży netto:
   Marża zysku brutto = (Sprzedaż netto – Koszt własny sprzedaży) / Sprzedaż netto
3. Marża zysku netto
   Wskaźnik ilustruje, jaka procentowa część sprzedaży stanowi właściwy zysk. Obliczany jest jako iloraz różnicy między wydatkami firmy (kosztem własnym sprzedaży, odsetkami od zadłużenia, podatkami, wydatkami operacyjnymi i innymi) a całkowitym przychodem oraz całkowitego przychodu (pomnożony przez 100 w celu uzyskania wartości procentowej):
   Marża zysku netto = (Przychód – Koszt własny sprzedaży – Wydatki operacyjne – Odsetki – Podatki) / Przychód x 100
   „Dobry” poziom marży może znacznie różnić się zależnie od branży, jednak zasadniczo za wartość przeciętną uważa się marżę zysku netto na poziomie 10%, marżę w wysokości 20% uważa się za dobrą, natomiast 5% traktuje się jako niską.
4. Kapitał obrotowy
   Wskaźnik oznaczający kwotę płynnych aktywów netto dostępnych do finansowania bieżącej działalności firmy po opłaceniu zobowiązań krótkoterminowych. Kapitał obrotowy obliczany jest jako iloraz aktywów obrotowych (zasobów będących w posiadaniu firmy, które mogą zostać wykorzystane lub zamienione na gotówkę w ciągu jednego roku) oraz zobowiązań krótkoterminowych (kwoty, jaką firma jest dłużna, należnej w ciągu jednego roku):
   Kapitał obrotowy = Aktywa obrotowe – Zobowiązania krótkoterminowe
   Poziom wskaźnika powyżej 1 oznacza, że aktywa obrotowe przekraczają wartość zobowiązań. Zasadniczo, im wyższa jest wartość tego wskaźnika, tym lepiej.
5. Dźwignia finansowa
   Wartość tego wskaźnika mówi o tym, jaka część zadłużenia (pożyczonych środków) wykorzystywana jest w celu zakupu aktywów. Dźwignia finansowa może również oznaczać kwotę zadłużenia, jaką firma wykorzystuje do finansowania swoich aktywów. Wzór powszechnie stosowany w tym celu to:
   Dźwignia finansowa = Całkowite zadłużenie firmy / Kapitał własny
6. Przepływy pieniężne
   Przepływy pieniędzy do firmy i z firmy z takich elementów, jak działalność operacyjna, inwestycyjna i finansowa. Obliczanie przepływów pieniężnych to kwestia porównania wpływów i odpływów gotówki w ciągu okresu. Prognozy przepływów pieniężnych mają zasadnicze znaczenie dla optymalizacji strategii firmy. Wzór do obliczania przepływów pieniężnych netto:
   Przepływy pieniężne netto = Gotówka otrzymana – Gotówka wydana

Powiedzmy, że chcemy rozwijać firmę, do czego będzie jednak potrzebne finansowanie.

Aby stwierdzić, jaka kwota finansowania jest potrzebna, należy przyjrzeć się:

• Dźwigni finansowej: jak wysokie zadłużenie firma stosuje już do zakupu aktywów? Ile jeszcze zadłużenia jest w stanie zaciągnąć?
• Kapitał obrotowy: może częściowo odpowiadać na pytania dotyczące zadłużenia, ponieważ pokazuje, jaka kwota pozostaje po opłaceniu kosztów prowadzenia firmy.

Pozostają jeszcze inne ryzyka niefinansowe związane z określoną branżą. Czy, na przykład, możliwe jest wystąpienie zakłóceń w łańcuchu dostaw? Czy firma jest pod presją wynikającą z planowanych nowych regulacji? To właśnie w tym zakresie ubezpieczenie należności może pomóc w zabezpieczeniu rozważanej inwestycji.

Niezależnie od tego, jak pozytywne zdanie mamy na temat określonego projektu, ewentualny kredytodawca będzie chciał zobaczyć biznes plan firmy i twarde liczby – w szczególności zaś dotyczące marży zysku netto, kapitału obrotowego oraz przepływów pieniężnych.

Banki są coraz mniej skłonne pożyczać pieniądze MŚP, ponieważ wprowadzone w ostatnim czasie zmiany prawne spowodowały wzrost kosztów finansowania, dlatego prognozy dotyczące przyszłości podmiotu powinny być przekonujące. Jeżeli na przykład plany przewidują wysokie inwestycje w celu zwiększenia wykorzystania rozwiązań cyfrowych, trzeba być przygotowanym na wykazanie, w jaki sposób koszt zostanie zamortyzowany poprzez wzrost wydajności, co z kolei pozwoli na przyciągnięcie nowych klientów i zwiększenie udziału w rynku.

Chcąc zachować kontrolę nad wynikami finansowymi, należy regularnie korzystać z KPI. Poniżej zamieszczamy kilka sugestii na temat częstotliwości analiz poszczególnych wskaźników:
 

• Codziennie: w celu zarządzania przepływami pieniężnymi i wydatkami. Pamiętajmy: gotówka jest najważniejsza.
• Co miesiąc: dla oceny wyników i korekty celów na najbliższą przyszłość.
• Co kwartał: w celu oceny wyników finansowych i porównania ich z analogicznym okresem poprzedniego roku.
• Co pół roku: aby śledzić i korygować wyniki w dłuższej perspektywie oraz korygować KPI w miarę potrzeb.
• Corocznie: by mieć świadomość tego, co i dlaczego zmieniło się od momentu wyznaczenia celów.
  
  Trzeba pamiętać, że cele zmieniają się wraz z rozwojem firmy. Z upływem czasu powinna również rosnąć w organizacji znajomość kwestii finansowych i ryzyka, a firma będzie stawała się gotowa do wykorzystywania możliwości pojawiających się w przyszłości.
  
  Aby uzyskać więcej wskazówek i porad dotyczących monitorowania finansowego w firmie, pobierz nasz ebook: Bardziej efektywna analiza wyników finansowych firmy.