Jak wykorzystywać analizę finansową w celu przygotowania do przejęcia lub fuzji

Jest wiele czynników stanowiących katalizatory skłaniające do rozważenia możliwości fuzji lub przejęcia. Firma może chcieć zwiększyć swój wpływ finansowy lub udział w rynku przejmując klientów konkurenta. Innym motywem jest pozyskanie know-how będącego w posiadaniu spółki przejmowanej, umożliwiające rozszerzenie katalogu produktów.

Klimat inwestycyjny wykazuje oznaki podgrzania w szeregu kluczowych gospodarek, gdzie paliwem jest niższa wycena firm i niskie stopy procentowe, a także poprawę poziomu inwestycji w oprogramowanie i sprzęt IT. Wkrótce pojawią się jeszcze inne możliwości, wynikające z utrwalenia pewnych zwyczajów, które klienci przyjęli na początku pandemii. W jaki sposób można przygotować firmę?

Przejęcia, z całą gorączką pościgu, to bardzo ekscytujące wydarzenia. Zanim jednak podejmiemy działania związane z przejęciem lub fuzją, trzeba odrobić lekcje i upewnić się, że interesująca nas firma spełnia kilka podstawowych kryteriów:
 

• Czy jest stabilna finansowo?
• Czy pasuje do pozostałego zakresu działalności firmy?
• Czy oferuje atrakcyjne i opłacalne możliwości synergii?

Przed złożeniem oferty, warto szczegółowo zapoznać się ze sprawozdaniami finansowymi podmiotu docelowego, przeanalizować jego dotychczasowe wyniki, zwracając szczególną uwagę na wskaźnik EBITDA (zysk przed uwzględnieniem odsetek, podatków, amortyzacji i umorzenia), kapitał obrotowy oraz poziom zadłużenia.

Teraz pora na szczegółową analizę bilansu podmiotu docelowego. Nadmierny poziom wskaźnika zadłużenia kapitału  własnego powinien stanowić sygnał ostrzegawczy. Jak dodatkowe zadłużenie wpłynie na ocenę zdolności kredytowej naszej firmy?

Kolejnym przystankiem jest sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych, które daje obraz zdolności firmy docelowej do obsługi zadłużenia. Rachunek zysków i strat mówi o rentowności podmiotu będącego celem działania oraz jego maksymalnych możliwościach. Konieczna jest szczegółowa analiza zarówno historycznych, jak i prognozowanych danych finansowych.

Pamiętajmy: same liczby nie przekazują wystarczającej ilości informacji. Należy sprawdzić reputację firmy, jej relacje z bankami, klientami i dostawcami.

Kolejnym względem jest ocena wpływu kryzysu związanego z Covid-19 na spółkę docelową i jej ekosystem. W jaki sposób podmiot przystosował swoje linie produktów, moce produkcyjne lub filozofię zarządzania z powodu zmian w branży? Można przewidywać, że sektory takie jak IT i oprogramowania radzą sobie lepiej niż inne, takie jak na przykład sektory hotelarski i turystyczny.

Dobrze jest opracować hipotetyczny rachunek zysków i strat po połączeniu, uwzględniający potencjalne synergie, pozwalający na oszacowanie pozytywnego wpływu wzrostu udziału w rynku, a także potencjalnych korzyści wynikających z synergii.

Następnie badanie należy rozszerzyć tak, by uwzględniało informacje na temat branży danej spółki: jaki jest potencjał wzrostu sektora? Sytuacja spółki docelowej powinna być dobra w porównaniu z porównywalnymi podmiotami i konkurencją.

Każda transakcja przejęcia może wpłynąć na kapitał obrotowy naszej firmy. Rozszerzenie zakresu działalności generuje wyższe koszty i wymaga większych zasobów pieniężnych. Jeżeli nie posiadamy wystarczającej ilości łatwo dostępnych płynnych środków finansowych, konieczna jest możliwość podwyższenia linii kredytowych. Jeśli sprzedajemy miesięcznie 100 sztuk towaru, a chcemy zwiększyć tę liczbę do 150, trzeba być w stanie zwiększyć kapitał obrotowy o 50%.
 
Analogicznie, należy określić sposób sfinansowania przejęcia. Zaciągnięcie zadłużenia wpłynie na poziom wskaźnika stosunku zadłużenia do kapitału własnego. Czy wskaźniki delta sprzedaży i zyskowności dla połączonej działalności stanowią odpowiednie uzasadnienie podwyższenia dźwigni finansowej?

Inne, mniej materialne czynniki, które należy wziąć pod uwagę, to między innymi ryzyko związane z integracją, wynikające z kultury i praktyki podmiotu docelowego. Czy całość zacznie działać bezproblemowo od razu, czy może integracja potrwa 3, 5 lub 10 lat? Trzeba być przygotowanym na pewne opóźnienia względem planów i zachować elastyczność.

Nie wolno wyobrażać sobie, że plany stworzone na początku roku są nadal realne. Trzeba opracowywać scenariusze alternatywne. Jeżeli na przykład przeszacowaliśmy potencjalne synergie, trzeba stworzyć Plan B (lub C). Lepiej na początku przyjąć ostrożne podejście niż później stwierdzić, że naraziło się firmę na ryzyko.

Na koniec trzeba podkreślić, że podjęcie się fuzji/przejęcia stanowi ogromny czynnik odciągający kierownictwo od prowadzenia codziennej działalności firmy. Podjęcie precyzyjnej analizy, weryfikacji i badań koniecznych dla skutecznego działania wymaga nakładu czasu i pracy.

Ubezpieczenie należności może zabezpieczyć firmę przed ryzykiem strat finansowych wynikających z braku spłat należności handlowych, co jest czynnikiem o szczególnym znaczeniu w związku z niezbadanym obszarem działalności, jaki może powstać po transakcji przejęcia lub fuzji.

Aby uzyskać więcej wskazówek i porad dotyczących monitorowania finansowego w firmie, pobierz nasz ebook: Bardziej efektywna analiza wyników finansowych firmy.