Sectoranalyse: Groothandel

Licht aan de horizon voor groothandels. Sinds enkele jaren kampt de sector met afnemende groei en vorig jaar zelfs met krimp. Ook 2024 valt nog negatief uit, zij het minimaal. Maar de eerste tekenen van herstel zijn zichtbaar en voor volgend jaar wordt weer groei verwacht (1 tot 2%). Het is niet genoeg om de terugval van de afgelopen jaren teniet te doen, maar de weg naar groei is ingeslagen. Belangrijke drivers hiervoor zijn hogere lonen (extra consumptie), lagere inflatie en dalende rente. Al zorgen de hogere lonen natuurlijk ook voor flink hogere personeelskosten.

Nu al laten vooral groothandels in basisproducten zoals olie, landbouwproducten en bouwmaterialen eerste tekenen van herstel zien. Deze sectoren werden het hardst getroffen tijdens de krimp. Zij profiteren nu van lagere energieprijzen en een toenemende vraag. Ook de vraag naar bouwmaterialen trekt aan, vooral door projectontwikkelingen en renovaties die gericht zijn op verduurzaming van woningen en bedrijven.

De economische terugval in Europa en vooral de stagnatie in Duitsland lag groothandels de afgelopen jaren zwaar op maag. Consumenten in binnen- en buitenland besteedden tijdens de pandemie veel aan goederen, maar daarna verschoof de vraag meer naar diensten en de goederenvraag stagneerde. Verder hadden veel afnemers aanzienlijke voorraden opgebouwd die eerst weggewerkt moesten worden. De hoge inflatie en de daaropvolgende rentestijgingen hielpen ook niet mee. Veel groothandels konden de gestegen inkoopprijzen niet volledig doorberekenen aan klanten, wat resulteerde in margedruk.

Groothandels zijn bij uitstek gevoelig voor conjuncturele ontwikkelingen. De groeivooruitzichten voor de EU en de wereldeconomie hebben direct invloed op de vraag naar producten, investeringen en handelsactiviteiten. Op basis van de huidige verwachtingen gaat onze researchafdeling ervan uit dat de economie zowel in Europa als wereldwijd iets zal aantrekken (Eurozone: 2024: +0,8%, 2025: 1,4% en 2026: +1,4%). Door loonstijging trekt de consumptie aan en door versoepeling van het monetaire beleid (lagere rente) nemen ook investeringen weer toe en vallen kredietkosten lager uit.  

De rol van Duitsland is natuurlijk cruciaal. Wanneer herstelt ‘de zieke man’ van Europa? De Duitse economie wil maar niet op gang komen. Duitse bedrijven worden geconfronteerd met een afnemende concurrentiekracht, niet alleen op internationale markten, maar ook binnen Europa. Onze researchafdeling gaat ervan uit dat ook 2024 als een recessiejaar de boeken ingaat voor Duitsland, al is de neergang beperkt (-0,1%). Voor 2025 verwachten we voor Duitsland een bescheiden groei van +0,7% in 2025 en daarna +1,1% in 2026.

Als sector staat de groothandel voor talrijke uitdagingen, waaronder schaarste aan personeel, hogere kosten en de dringende behoefte aan klimaat- en energietransitie. Ondernemers worden gedwongen hun strategie aan te passen. Zowel grote als kleine spelers moeten aan de slag met duurzaamheid en digitalisering om relevant te blijven.

Nieuwe technologieën en innovaties spelen een cruciale rol bij het verbeteren van logistieke processen, het optimaliseren van supply chains en het verhogen van de efficiëntie en effectiviteit in de sector. Het draagt niet alleen bij aan het stroomlijnen van processen, kosten verlagen en het verbeteren van de klanttevredenheid. Ook wordt de samenwerking en connectiviteit in de toeleveringsketen hierdoor versterkt. Verder zorgen innovaties voor meer duurzaamheid. Bedrijven die hier goed mee om weten te gaan verkrijgen concurrentievoordeel en kunnen beter inspelen op de snel veranderende marktvraag.

ICT en innovatie

Met de inzet van digitaal voorraadbeheer en on demand warehousing, (al of niet gekoppeld aan een logistieke partner of in-house logistiek), kan de groothandel zorgen voor snellere levering naar de professionele eindklant. Afhankelijk van de producten kan de distributie dagelijks, via leveringsrondes of via gepersonaliseerde leveringen plaatsvinden, maar alleen als de hoeveelheid vervoerde goederen dit rechtvaardigt. De kwaliteit van de logistieke dienstverlening van elke groothandel is een belangrijke onderscheidende factor, ook al concurreren de pure logistieke dienstverleners uiteraard ook met hen.

• Of het nu de verpakking, het laden van voertuigen of het organiseren van bezorgrondes betreft, dankzij technologische investeringen kunnen groothandels deze stromen versnellen en (real-time) aanpassen aan de steeds fluctuerende vraag.
• Door intensiever en slimmer gebruik te maken van Business Intelligence en Big Data kunnen groothandels de efficiency van bedrijfsprocessen vergaand verhogen.
• Tegenwoordig investeren groothandelaars upstream en downstream in IT-beheertools voor hun toeleverings- en distributieketen. Zo profiteren ze van de traceerbaarheid van hun producten en voldoen ze aan de verschillende normen, met name op het gebied van voeding.
• In de context van toenemende digitalisering van activiteiten moet het personeel van groothandels over solide digitale kennis beschikken. Training wordt dus een belangrijk thema in deze sector.

Duurzaamheid en energie

De groothandel fabriceert zelf geen producten. Daardoor is het energieverbruik van de sector relatief laag. Verduurzaming en het beperken van de milieubelasting richt zich vooral op het gebruik van recyclebare verpakkingen (karton of papier in plaats van plastic) en het optimaliseren van transport dat vooral over de weg plaatsvindt. Logistieke optimalisatie vormt dan ook de kern van het economische model van de groothandel en draagt bij aan de energieprestaties.

Tekort aan personeel

De groothandel is een sector met zeer gevarieerde beroepen en een grote behoefte aan arbeidskrachten. Maar net zoals nagenoeg alle andere sectoren heeft ook de groothandel moeite met het binnenhalen van nieuwe mensen. Al is het salarisniveau wel een pre. Dat ligt bijvoorbeeld hoger dan in de detailhandel. De sector lijdt vooral onder een tekort aan bezorgers, orderpickers en heftruckchauffeurs.

Veranderend Consumentengedrag

Consumentengedrag evolueert voortdurend, en groothandelsbedrijven moeten zich aanpassen aan deze nieuwe trends. De verschuiving naar online winkelen, duurzaamheid en ethisch consumeren zijn allemaal factoren die de vraag naar bepaalde producten en diensten kunnen beïnvloeden.

Zoals eerder gesteld: groothandels zijn extra gevoelig voor conjuncturele ontwikkelingen. Dat verklaart waarom het aantal faillissementen in de sector bovengemiddeld hard toenam afgelopen jaren. En nog steeds is het oppassen geblazen. Afgelopen jaren stegen mondiaal gezien de faillissementen en die trend zet in 2024 door. Wereldwijd stijgt het aantal faillissementen dit jaar met +11%. Daarmee komt de insolventie-index van Allianz Trade uit op +13% boven het gemiddelde van 2016-2019 (de pre-corona periode). Voor 2025 en 2026 voorzien we een licht herstel. Groothandels horen tot de gevoeligste sectoren. Door hogere kosten en tegenvallende afzet staan marges onder druk. Veel groothandels worstelen met hun liquiditeit.  

Als een stevige factuur niet wordt betaald of als belangrijke klanten failliet gaan kan dat de groothandel hard raken. Groothandels die samenwerken met overheden lopen minder risico dan collega-bedrijven die met de detailhandel en kmo’s zakendoen. Om te voorkomen dat bedrijven tegen onbetaalde facturen aanlopen, bieden we de bescherming van een kredietverzekering. Ondernemers weten dan zeker dat ze hun facturen betaald krijgen.

Voor veel groothandels kan de klap van onbetaalde facturen hard aankomen. Dit is op te vangen met een kredietverzekering. Allianz Trade heeft voor elk type bedrijf een oplossing. Of een factuur wel of niet wordt betaald is geen zorg meer, bedrijven zijn met onze kredietverzekering zeker van hun geld. Dat biedt veiligheid en haalt onrust weg. Wij nemen het debiteurenrisico over van het bedrijf. Betalen klanten niet? Dan stelt Allianz Trade het getroffen bedrijf schadeloos. Daarnaast bieden we bedrijven die bij ons een kredietverzekering afsluiten informatie over de kredietwaardigheid van hun (mogelijke) klanten. Op dagbasis analyseren wij de financiële situatie van klanten en prospecten.